CON TRÂU VIỆT NAM

CON TRÂU VIỆT NAM

Con trâu Việt Nam hay trâu địa phương, thuộc nhóm trâu Châu Á hay còn gọi là trâuđầm lầy (Swamp buffalo). Con trâu thích nghi với điều kiện nhiệt đới nóng ẩm, mưa nhiều, nắng nhiều, chịu đựng kham khổ, dễ nuôi. Có thể nói trâu là con vật có khả năng dùng thức ăn thô tốt hơn bất cứ loại gia súc nhai lại hiện có ở nước ta.

Con trâu Việt Nam có đặc điểm khác hơn những loại trâu ở các nơi khác. Trâu ở Việt Nam có cái đầu thô, trán phẳng, mặt gân hơn bò, ngắn, mõm rộng, tai to và rộng. Sừng của trâu Việt Nam dài, thon, cong hình bán nguyệt, sừng có 3 mặt, gốc sừng hình tam giác hoặc hình thang. Cổ trâu hình dài thẳng, không có yếm nhưng có khoang cổ. Thân con trâu ngắn, chân thấp và mảnh, vai gầy, ngực nép, bụng to, mông thấp, đuôi ngắn chấm khoe. Nhìn ngang con trâu địa phương có mình ngắn, thấp, lưng võng; nhìn dọc thấy bụng to, ngực nở. Con trâu cái có vú bé và lùi về phía sau, con trâu đực có dương vật thường dính chặt vào phía bụng, trừ đoạn đầu dương vật ngắn và tự do, bìu dái ngắn.

-Khả năng sinh sản:

+ Trâu đực có khả năng giao phối lúc 3 năm tuổi, thời gian sử dụng trâu đực giống tốt nhất là 4 – 5 năm.

+ Trâu cái có tuổi động dục lần đầu khoảng 3 năm tuổi. Tuổi đẻ lứa đầu khoảng 4 năm tuổi. Chu kỳ động dục của trâu 21 – 23 ngày. Thời gian mang thai 320 –325 ngày. Thời gian động dục lại sau đẻ khoảng 6 tháng, nhịp đẻ thường 3 năm 2 nghé hoặc 2 năm 1 nghé. Mùa sinh sản của trâu: từ tháng 10 năm trước đến tháng 3 năm sau.

- Khả năng cày kéo:Lực kéo trung bình của trâu cái là 68,5 – 70 kg, trâu đực thiến là 70 – 78 kg.

- Con trâu có khả năng cho thịt tương đối cao, tỷlệ thịt xẻ đạt từ 42 - 45%, tỷ lệ thịt lọc đạt 28 – 36%... Thịt trâu là một món ăn được nhiều người ưa thích.

Con trâu dùng để cày bừa, dùng làm sức kéo rất tốt, nhất là để kéo xe chở lúa. Tất cả các bộ phận của con trâu đều có công dụng trong đời sống hàng ngày.

Trâu kéo xe chở lúa

Sừng trâu dùng làm thuốc và để trang trí. Trong nhà có một cặp sừng trâu dài và đẹp treo lên sẽ mang lại sự tự tin, an lành cho gia chủ.

Ná làm bằng sừng trâu

Thịt con trâu dùng để làm các món ăn ngon, bổ khỏe, người dân vùng Tây Bắc có món thịt trâu gác bếp nổi tiếng ngon trong cả nước. Thịt trâu phải được hun thường xuyên bằng than củi lấy từ núi. Khi ăn, từng thớ thịt bên trong có màu đỏ tự nhiên,sẽ tỏa ra một mùi thơm quyến rũ và hấp dẫn, trong miệng cảm thấy có vị ngọt của thịt đọng lại, vô cùng thích thú. Đấylà món quà quý để mang về mỗi khi đi du lịch ở vùng Tây Bắc.

Thịt trâu gác bếp

Sừng trâu từ xa xưa được dùng làm tù và thổi để báo động cho dân làng khi có biến cố. Người dân Tây Nguyên, Tây Bắc dùng sừng trâu để đong nước khi uống rượu cần trong các ngày vui. Da con trâu, bò, người ta dùng làm mặt trống giúp tiếng kêu hay và vang xa.

Đuôi trâu có vị ngọt, tính mát, không độc, có tác dụng bổ tỳ vị, mạnh gân cốt, hàm lượng dinh dưỡng cao.

Đuôi trâu chặt khúc

Các món ngon từ đuôi trâu không chỉ dành cho các quý ông muốn tăng cường sinh lực mà còn có thể chữa bệnh đái rát. Thông thường người ta hầm đuôi trâu với các vị thuốc Bắc nhất là hầm với củ ba kích giúp quý ông tăng thêm sức khỏe, tăng cười sinh lực hay hầm với quả đu đủ xanh cho các bà sinh con có nhiều sữa tốt.

Mật trâu bò từ lâu được dùng để chữa bệnh. Phải biết cách chọn loại mật trâu tốt (trừ loại có bệnh) thu mật cô đặc, dàn khô, tán bột, hoặc phối hợp thêm một số dược liệu như nam tinh bán hạ, tá dược hoàn viên chữa các bệnh táo bón, ho hen, đau dạ dày (do can khí phạm vị). Còn dùng một số bệnh ngoài da như: sưng mụn, miệng khô rộp, chàm…Ngưu hoàng - sỏi mật trâu:có công dụng an thần trừ phong, kinh giật điên cuồng, trẻ khóc đêm.

Ở Việt Nam, con trâu từ lâu là đầu cơ nghiệp của nhà nông. Con trâu giúp cho nhà nông trong việc cày bừa và làm sức kéo. Con trâu đã đi vào thơ ca, rất quen thuộc thân thiết ở mọi làng quê Việt Nam.

Mấy ông Tây thích cưỡi trâu

Giờ thì nhiều nơi ở Việt Nam kinh tế đã phát triển, bà con nông dân vùng đồng bằng đã dùng máy móc thay thế cho sức người và sức trâu, bòng dáng của những con trâu trên đồng ruộng cũng xa dần. Nhiều nơi bây giờ nuôi trâu chủ yếu để lấy thịt, thịt trâu ăn rất ngon không hề thua kém thịt bò.

Cũng có một vài nơi nhanh trí, nắm bắt được yêu cầu của du khách, ưa cảm giác mới lạ, dùng trâu để cho khách chụp hình, làm xe kéo cho du khách đi tham quan, trải nghiệp thực tế miền quê Việt Nam mát mẻ, thanh bình.

                            Khách cưỡi trâu, chụp hình

Du khách đi tham quan bằng xe trâu

Tuy vậy, dù thế nào đi nữa con trâu vẫn là một biểu tượng truyền thống về sức mạnh, sự hiền lành, thân thuộc, được người Việt Nam ta quý trọng.

                                                                           Tản mạn