SUỐI TÀ LAO VÀ SUỐI PACHAỞ XÃ TÀ LONG, HUYỆN ĐAKRÔNG,QUẢNG TRỊ ĐANG PHÁT TRIỂN THEO HƯỚNG DU LỊCH CỘNG ĐỒNG ----Hồ Thanh Thoan
Suối Tà Lao
Trên đất nước chúng ta nói chung và Quảng Trị nói riêng, về hoạt động ngành Du lịch, ngoài hình thức Du lịch chính thống gồm: Du lịch tìm hiểu, học tập, nghiên cứu, thưởng ngoạn về những vùng đất mới, khám phá những địa điểm di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh; Du lịch "Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội”; Du lịch kết hợp sự kiện… của Nhà nước tổ chức thì hiện nay du lịch cộng đồng cũng đang phát triển và được coi là loại hình du lịch mang lại nhiều lợi ích để đưa đến hiệu quả kinh tế cho cư dân bản địa. Du lịch cộng đồng không chỉ giúp người dân bảo vệ tài nguyên, môi trường sinh thái, mà còn bảo tồn và phát huy những nét văn hoá độc đáo của địa phương. Đất nước ta có nhiều tiềm năng về cảnh quan thiên nhiên. Di tích lịch sử chiến tranh cách mạng, văn hóa vùng miền của các dân tộc, tập tục và lối sống, văn hóa ẩm thực phong phú của các địa phương là cơ sở, thế mạnh để phát triển loại hình du lịch cộng đồng này.
Có thể khái quát, du lịch cộng đồng, một mô hình mà trong đó tập thể dân cư là người cung cấp các sản phẩm dịch vụ cho du khách. Cộng đồng dân cư cũng chính là người có trách nhiệm bảo vệ tài nguyên du lịch và họ được chia sẻ các nguồn lợi kinh tế do phát triển ngành nghề để tạo ra. Phát triển du lịch cộng đồng sẽ tạo thêm công ăn việc làm và tăng thêm thu nhập cho dân cư bản địa, góp phần việc xóa đói giảm nghèo của địa phương mình. Du lịch cộng đồng thường được hiểu là hoạt động của một tập thể dân cư cùng tham gia. Hoạt động này bắt đầu là tự phát ở những nơi có các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, địa hình hấp dẫn du lịch mà dân cư tại chỗ cùng khai thác, cùng phục vụ theo nhu cầu của du khách.
Có thể điểm qua một vài khu du lịch cộng đồng đang phát triển có hiệu quả ở phía Bắc, như: Bản Lác, huyện Mai Châu,tỉnh Hòa Bình; Thôn Khe Tát, xã Nà Hẩu, huyện Vân Yên, tỉnh Yên Bái; Bản Lao Chải, xã Khum Há, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu;xã Gia Vân, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình; Bản Nưa, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An v.v… Tỉnh lân cận với chúng ta cũng đang phát triển du lịch sinh thái gắn với cộng đồng tại huyện A Lưới, Thừa Thiên Huế. Phong cảnh nơi đây khá hữu tình bởi được thiên nhiên ban tặng, ngoài khí hậu mát mẻ còn có nhiều cảnh quan thơ mộng, nhiều thác nước đẹp: như thác Anor, suối A Lin, suối Par Le và suối nước nóng A Roàng nên đã hình thành dịch vụ này khá sớm.
Bản Klu, xã Đakrông, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị đã từng là khu du lịch thí điểm của huyện, được đi vào hoạt động cách đây chừng 5 năm. Huyện Đakrông quyết tâm xây dựng nơi đây trở thành khu du lịch cộng đồng kiểu mẫu của tỉnh nhà.Thiên nhiên ưu ái dành cho Klu những món quà quý giá: Dãy núi Klu sừng sững ẩn hiện giữa mây trời, dòng sông Đakrông đậm chất sử thi và suối nước nóng có tác dụng tăng cường sức khỏe, chống lại bệnh tật cho con người. Bên cạnh việc không chỉ có thiên nhiên kì vĩ, Klu còn sở hữu một không gian thuần dân tộc đậm chất truyền thống, các nghệ nhân sẵn sàng giới thiệu những ngành nghề thủ công ở địa phương mình; dãy nhà sàn chuẩn bị để đón tiếp du khách đến đây nghỉ ngơi thư giản, được tận mắt xem các điệu múa, nghe những làn điệu dân ca của đồng bào Vân Kiều, thưởng thức đắm say với men rượu cần và nếm thử các món ăn truyền thống của đồng bào bản địa.
Trong thời gian gần đây, lãnh đạo huyện Đakrông tổ chức đoàn công tác khảo sát khu vực tiềm năng phát triển các điểm du lịch trên địa bàn xã Tà Long. Đoàn đến khu vực suối Tà Lao, địa điểm được nhiều người đến nghỉ ngơi, thư giãn trong những năm qua; đồng thời đến thăm Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông và khảo sát 2 hang động nằm trong khu vực này. Suối Tà Lao bước đầu tổ chức được tour du lịch với giá 199.000đ/người, để trải nghiệm của chuyến hành trìnhdo các hội viên Hội phụ nữ xã đảm nhận. Khu vực này cách UBND xã Tà Long khoảng 5 cây số về phía Đông. Con suối khá đẹp, có chiều dài gần 3 km. Đến đây du khách sẽ được tắm mát, bắt cá bằng dụng cụ truyền thống của dân bản, chế biến món ăn ngay tại suối. Ngoài ra còn được mặc những bộ đồng phục để hoá thân thành các cô gái, chàng trai Vân Kiều và ghi lại hình ảnh lưu niệm.
Cách đó không xa, nếu đi ngược lên phía Tây chừng 7km, chúng ta sẽ bắt gặp một con suối khác cũng có vẻ đẹp không thua kém, đó là suối Pacha. Gần đây được sự khuyến khích và động viên của huyện, vào đầu mùa hè năm 2021, một số bà con ở Bản Pahy, xã Tà Long đã xin ý kiến của UBND xã để bắt đầu tự mở đường, phát những tán cây ven suối, xây dựng các lán trại, kết bè tre đi suối và làm vệ sinh quanh khu vực để đón du khách. Thác Pacha tuy không cao như thác Tà Puồng, thác Chênh Vênh, thác Khe Xây ở Hướng Hóa hoặc thác Ba Vòi ở xã Hướng Hiệp, Đakrông mà địa hình chỉ giống như Khe Gió của Tân Lâm, Cam Lộ. Có lối vào rất hoang dã của núi rừng, men theo bờ suối để đi bộ trên những tảng đá không bị rêu phong bao phủ nên không bị trơn trượt, nước suối trong và mát lạnh, có không gian rộng để bơi lội cùng lúc nhiều người, có bãi cát giành cho du khách tự nấu nướng thức ăn tại chỗ; đặc biệt cá suối rất nhiều, du khách có thể mangtheo hoặc được mượn vợt, lưới để trải nghiệm việc đánh bắt cá.
Đây là hình thức du lịch cộng đồng với quy mô nhỏ mới được khai thác, nên cơ sở vật chất chưa được đầu tư đồng bộ; đường sá chưa được mở mang rộng rãi như ở các bản làng khác vì vậy các phương tiện giao thông lớn chưa đi sâu vào các vùng nương rẫy, sông suối. Hiện nay du khách đi xe máy hoặc ô tô từ Cầu treo Đakrông hướng vào huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế trên quốc lộ 14A, đến km 22 địa phận xã Tà Long tọa lạc ngay trên trục đường. Từ đó đi lên phía Tây khoảng 1,5km, có sẵn bãi đỗ xe rồi đi bộ vào thác. Tại đây có hướng dẫn viên người bản địa đưa đón khách tận tình, chu đáo và cởi mở.
Trên đường đi, chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng những nếp nhà sàn bên những ruộng lúa nước của đồng bào dân tộc miền núi; các rặng tre và cây cổ thụ dẫn vào bản ở hai bên đường xen lẫn với những vườn cây ăn quả dưới chân đồi xanh ngát. Khách du lịch có thể đặt tour trước để tổ nữ công chuẩn bị các món ẩm thực theo nhu cầu. Đến đây, du khách sẽ được trải nghiệm một không gian yên tỉnh của núi rừng; có bản làng bình yên với nhịp chày giã gạo cối gỗ, tiếng chim kêu thánh thót, sắc phục thổ cẩm của đồng bào vùng cao và được tìm hiểu nét văn hoá của dân tộc Vân Kiều.
Về những dự định sắp tới, những hộ gia đình đầu tư vào chương trình này sẽ hoàn thiện dần tour du lịch để thu hút dukhách đến tham quan. Khuyến khích thêm người dân sống lân cận cùng chung tay làm du lịch bằng cách trồng vườn hoa ven suối để khách đến thưởng lãm; kết hợp với các hộ dân làm nhà sàn bên suối cho khách nghỉ lại. Đặc biệt, phục hồi các lễ hội, văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc,các nghề truyền thống có chỗ du khách đến tìm hiểu, trải nghiệm.
Để phát triển du lịch cộng đồng theo hướng bền vững, rất cần phát huy được yếu tố tích cực, hạn chế và giảm thiểu mặt tiêu cực. Muốn vậy cần chú trọng tăng cường tính văn hóa trong hoạt động du lịch, định hướng đúng đắnvề cách làm cho từng địa phương tập trung khai thác sâu mảng văn hoá, lịch sử, sinh thái. Ngoài ra còn là phương tiện giáo dục lòng yêu nước, giữ gìn vànâng cao truyền thống dân tộc. Thông qua những chuyến đi để du khách được làm quen với cảnh đẹp thiên nhiên, với vùng khí hậu, văn hoá dân tộc. Qua đó họ sẽ càng thêm tự hào và yêu quê hương, đất nước mình.
Phát triển du lịch cộng đồng với mục tiêu xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống, làm đẹp thêm quê hương. Muốn vậy cần theo hướng bền vững, sử dụng có trách nhiệm các nguồn tài nguyên sẵn có; đồng thời tạo thêm những cảnh quan mới nhưng không được phá vỡ tính lịch sử. Nhằm đạt tới mục đích bảo tồn, tái tạo và phát triển tài nguyên tự nhiên; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hoá và hồn cốt thiêng liêng của dân tộc.
Du khách nên trải nghiệm để thưởng thức những vùng mới được khai phá, hoang sơ như suối Tà Lao và suối Pacha ở xã Tà Long, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị. Chúng ta sẽ cảm nhận được sự sảng khoái, thoải mái sau những ngày làm việc căng thẳng khi đến với núi rừng, sông suối mà thiên nhiên ban tặng. Hy vọng trong tương lai gần, nơi đây sẽ là điểm đến lý thú của nhiều khách du lịch trong và ngoài tỉnh.
Tháng 10 năm 2021
HTT