Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trên sông Bến Hải tại vĩ tuyến 17 tính từ Cửa Tùng ngược lên Bến Tắt dài 20 km có rất nhiều đoạn bến sông người dân hai bên có thể qua lại khi thủy triều xuống, song tiêu biểu nhất là Bến Lội ở thôn Giang Phao, xã Trung Sơn, huyện Gio Linh. Nơi đây, hơn 50 năm trước, có hơn 500 người dân bị thảm sát trong một ngày do bom đạn của Mỹ - ngụy. Hiện nay, người dân địa phương mong muốn có một bia chứng tích tại di tích Bến Lội ghi lại tội ác của Mỹ - ngụy cũng như làm nơi thờ tự những người bị bom đạn địch giết hại.
Ông Phan Thanh Trí, Chủ tịch UBND xã Trung Sơn, Gio Linh cho biết, giữa năm 1967, thực hiện chính sách dồn dân, lập vành đai trắng dọc theo khu phi quân sự, Mỹ-ngụy đã tiến hành các đợt càn quét dọc tuyến bờ Nam sông Bến Hải và dồn dân vào các trại tập trung ở Tân Tường (Cam Lộ), Quán Ngang (Gio Linh). Từ ngày 15- 18/5/1967, Mỹ-ngụy đã đổ quân càn quét địa bàn xã Trung Sơn và vùng lân cận. Để tránh thương vong ở vùng có giao chiến, ta chủ trương đưa dân sơ tán ra Vĩnh Linh. Vì vậy, tại Bến Lội ở thôn Giang Phao thời điểm đó có hàng trăm người dân vượt sông và chờ vượt sông qua địa bàn Vĩnh Linh. Ngay trong ngày 19/5/1967, Mỹ- ngụy phát hiện được địa điểm trên nên đã dùng máy bay ném bom và pháo kích chặn đường sơ tán của người dân. Thống kê của các thôn cho thấy có hơn 500 người dân vô tội bị giết hại vì bom đạn Mỹ-ngụy trong một ngày. Đến giữa đêm, nhờ trăng sáng, dân quân, du kích xã Trung Sơn (Gio Linh), Vĩnh Sơn (Vĩnh Linh) đã vớt được rất nhiều thi thể người dân trôi trên sông. Sáng hôm sau người dân đi qua Bến Lội nghe tiếng trẻ con khóc, nhìn vào bờ sông, thấy bên gốc tre một đứa trẻ chừng 9 tháng tuổi đang nằm trên bụng mẹ, xác người mẹ nửa chìm nửa nổi bị nước đẩy vào, đẩy ra dập dềnh. Người phụ nữ xấu số ấy là người dân huyện Gio Linh bồng con chạy càn hôm trước, khi lội đến giữa sông thì trúng đạn, có lẽ chị đã cố hết sức vào bờ rồi tắt thở. Đứa trẻ được Trung đội dân quân xã Vĩnh Sơn nuôi dưới hầm gần một tuần, sau đó một người dân huyện Gio Linh biết tin nên xin nhận cháu mình đưa về chăm sóc. Đứa trẻ ấy bây giờ đã trưởng thành. Bí thư Đảng ủy xã Trung Sơn Nguyễn Thị Não cho biết, di tích Bến Lội là địa điểm khắc sâu tội ác của Mỹ - ngụy đối với người dân địa phương. Hiện tại Bến Lội đã được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh. Mấy năm trước, UBND xã Trung Sơn đã trích ngân sách đầu tư xây dựng một phần sân nhỏ tại di tích Bến Lội và cung thỉnh lư hương để người dân trong vùng đến viếng các nạn nhân vào dịp lễ, tết. Song những nỗ lực của người dân và chính quyền địa phương chưa thể làm cho di tích trang nghiêm hơn vì kinh phí đầu tư quá hạn hẹp. Nguyện vọng của cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương là UBND tỉnh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND huyện Gio Linh quan tâm đầu tư xây dựng tại di tích này khuôn viên trang nghiêm và dựng một tấm bia tưởng niệm, xứng đáng là "địa chỉ đỏ”, giáo dục cho thế hệ trẻ khắc ghi tội ác của quân xâm lược và nhân lên giá trị của độc lập, hòa bình, hạnh phúc trong cuộc sống hôm nay. Trần Tú Linh  Xem thêm,xin mời vào trang Web:thienphuoc.com |
||
|
|
