NHÀ VĂN XUÂN ĐỨC – CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP VĂN CHƯƠNG NẶNG NGHĨA TÌNH VỚI QUÊ HƯƠNG QUẢNG TRỊ--TS. Nguyễn Văn Dùng

NHÀ VĂN XUÂN ĐỨC – CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP VĂN CHƯƠNG  NẶNG NGHĨA TÌNH VỚI QUÊ HƯƠNG QUẢNG TRỊ--TS. Nguyễn Văn Dùng
DONGHUONGQUANGTRI.COM »
05/08/2022 | 14:40

NHÀ VĂN XUÂN ĐỨC – CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP VĂN CHƯƠNG

NẶNG NGHĨA TÌNH VỚI QUÊ HƯƠNG QUẢNG TRỊ--TS. Nguyễn Văn Dùng

Nhà văn Xuân Đức tên thật là Nguyễn Xuân Đức, sinh năm 1947 tại

xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Ông là hội viên Hội Nhà

văn Việt Nam, hội viên Hội Nghệ sỹ Sân khấu Việt Nam; nguyên Giám đốc

Sở Văn hóa –Thông tin, nguyên Tổng Thư ký Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh

Quảng Trị, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Văn hóa, nguyên Tổng Biên tập

Tạp chí Cửa Việt.Sau tai nạn bất ngờ, ông ra đi đột ngột vào ngày

20/6/2020, đến nay vừa tròn một năm ông rời cõi tạm về cõi vĩnh hằng.

Nhà văn Xuân Đức sinh ra trong một gia đình nông dân cần cù, chất

phác nhưng trọng chữ nghĩa và giàu truyền thống cách mạng. Gia đình đã

nuôi dạy các con, trong đó có nhà văn Xuân Đức lần lượt thành đạt nên

người. Mạch nguồn truyền thống văn hóa đậm đà bản sắc của một vùng quê

lưng dựa vào triền đất đỏ ba zan vững chải, hướng mặt về dòng Hiền Lương

xanh trong nhuộm màu sử thi, cùng với lịch sử oai hùng của đất lửa Vĩnh

Linh lũy thép đã hun đúc nên khí phách, cuộc đời, sự nghiệp của nhà văn

Xuân Đức. Ông đã dành trọn cuộc đời phấn đấu không mệt mỏi cho những

giá trị Chân- Thiện- Mỹ trong đời và trên mảnh đất quê hương trăm mến ngàn

thương.

Năm 1965, Xuân Đức đang là học sinh cuối khóa của trường cấp III

Vĩnh Linh được bổ sung vào Tiểu đoàn 47 Bộ đội địa phương. Không lâu sau

ngày ngập ngũ, Tiểu đoàn 47 của ông đã vượt vĩ tuyến 17 chi viện cho chiến

trường Quảng Trị. Sống và chiến đấu trên quê hương với chất chồng gian khổ

hy sinh, ông đã đứng vững và vượt lên, trưởng thành nhiều mặt. Với thiên

bẩm văn chương cộng với sự nhạy bén thời cuộc và nhiệt huyết tuổi trẻ, ông

cho ra đời nhiều mẫu tấu, vè, tản văn...trên đường hành quân hay giữa hai trận

đánh đã đưa Xuân Đức đến nghề văn đầy thách thức.Trong những ngày đầu

trong quân ngũ, ông đào hào, làm hầm, xây dựng trận địa rất nhiệt tình và

năng nổ. Do có tài văn nghệ, ông được cấp trên cho thôi việc đào hào, xây

dựng trận địa mà chuyển hẳn sang lo mảng văn hóa văn nghệ. Từ đây, một

loạt vỡ dân ca, hoạt cảnh, ca kịch ông viết và dàn dựng, biểu diễn, gây tiếng

vang lớn trong Tiểu đoàn và lan ra cả chiến trường Trị -Thiên. Bộ Tư lệnh

Vĩnh Linh quyết định thành lập Đội Tuyên văn, phong trào "tiếng hát át tiếng

bom” ra đời vào những năm tháng đó. Xuân Đức được điều lên công tác ở

Đội Tuyên văn lo việc sáng tác. Sau 3 năm gắn bó với Đội Tuyên văn, Bộ Tư

lệnh Vĩnh Linh, ông được điều ra làm cán bộ sáng tác cho Đoàn Văn công

Quân Khu Bốn. Sau 7 năm ở Quân khu 4, Xuân Đức được Tổng Cục Chính

trị điều ra Hà Nội cùng với Đào Hồng Cẩm viết vỡ kịch "Tổ quốc” cho Đoàn

kịch Tổng cục Chính trị biểu diễn phục vụ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV.

Ông chuyển về Trại sáng tác Vân Hồ, học khóa I Trường Viết văn Nguyễn

Du. Tốt nghiệp ông trở về Ban sáng tác Nhà hát Nghệ thuật Quân đội. Cho

đến cuối năm 1989, ông chuyển ngành về Quảng Trị làm Phó Giám đốc Sở

Văn hóa -Thông tin, rồi Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa - Thông tin.

Đối với miền đất Quảng Trị, nhà văn Xuân Đức là nhân vật rất đặc biệt.

Với tư cách là một người lính, ông bám trụ kiên cường trên mảnh đất quê

hương đánh giặc, giữ đất, giữ làng. Từ trong thực tiễn sôi động và hào hùng

cả nước ra trận, cả nước đánh giặc, ông đã trở thành nhà văn, nhà viết kịch,

nhà biên kịch tạo dấu ấn sâu đậm. Nhiều tác phẩm tiểu thuyết, kịch nói, ca

kịch, dân ca và thơ nổi tiếng của Xuân Đức đều gắn liền với tên đất, tên người

của miền quê Quảng Trị như: Hai tập tiểu thuyết Cửa gió, Người không mang

họ, Bến đò xưa lặng lẽ, Tượng đồng đen một chân, vở kịch nói Tổ quốc và

trường ca Trăng Cồn Cỏ... Khi ông về hưu, chọn nơi miền chân sóng để suy

ngẫm và sáng tạo, cho ra đời nhiều tác phẩm tiểu thuyết, kịch, bút ký, truyện

ngắn, tản văn...có giá trị. Đọc các tác phẩm của Xuân Đức, người Quảng Trị

đều thấy bóng dáng quê hương mình, những tên đất, tên làng, những gương

mặt thân quen và thân phận mình trong đó. Trong toàn bộ tác phẩm của Xuân

Đức, phần lớn ông viết về mảnh đất Vĩnh Linh, Gio Linh và những địa danh

nổi tiếng của Quảng Trị quê hương. Nổi bật nhất là viết về Bến đò Tùng Luật,

Vĩnh Giang, Vĩnh Linh và làng Cát Sơn thuộc huyện Gio Linh và nhiều tên

làng, tên xã nơi giới tuyến. Hai tập tiểu thuyết đầu tay Cửa gió của ông viết

về con người và mảnh đất Vĩnh Linh –Gio Linh, đôi bờ Bến Hải –Hiền

Lương; tiểu thuyết Người Không mang họ cũng viết về những tên làng, tên

đất miền quê Quảng Trị; tiểu thuyết Bến đò xưa lặng lẽ, Vở kịch Tổ Quốc,

Trường ca Trăng Cồn Cỏ và nhiều tác phẩm VHNT khác của ông đều viết về

con người và các địa danh của Vĩnh Linh, Gio Linh, Cồn Cỏ, Hiền Lương,

Cồn Tiên, Dốc Miếu, Đông Hà, Đường 9 –Khe Sanh ...thuộc Quảng Trị. Bộ

ba tiểu thuyết: Cửa gió, Người không mang họ, Tượng đồng đen một chân,

được tặng Giải thưởng Nhà nước về VHNT năm 2007 chủ yếu ông viết về các

địa danh Quảng Trị và vùng lân cận Quảng Trị như A Lưới, An Hòa, Huế và

nơi học sinh K8 sinh sống, đồng bào Vĩnh Linh quê ông sơ tán ở Tân Kỳ

(Nghệ An)...

Bằng tài năng và tư chất nghệ sĩ, lĩnh vực nào nhà văn Xuân Đức cũng

đều có những thành công lớn, để lại trong lòng công chúng và đồng nghiệp,

bạn bè văn chương những tác phẩm mang dấu ấn không phai mờ. Vừa làm tốt

công tác chuyên môn, ông vừa sáng tác và xuất bản nhiều tác phẩm văn học

nghệ thuật có giá trị. Nhà văn Xuân Đức là nhà quản lý văn hóa- thông tin tài

năng và đầy trách nhiệm. Anh luôn trăn trở, đau đáu tìm mọi cách thức, giải

pháp tốt nhất để xây dựng, phát triển ngành Văn hóa –Thông tin; Văn hóa,

Thể thao và Du lịch tỉnh nhà phát triển ngang tầm vóc của vùng đất giàu

truyền thống cách mạng và truyền thống văn hóa mang sắc thái riêng. Suốt

thời gian làm quản lý lĩnh vực này, nhà văn Xuân Đức có công lớn xây dựng

ngành Văn hóa -Thông tin; Văn hóa,Thể thao và Du lịch khẳng định chổ đứng

vững chắc. Dấu ấn đậm nét vai trò điều hành, dẫn dắt của ông về hoạt động

văn hóa cơ sở, bảo tồn, bảo tàng, thư viện, văn hóa gia đình, thể dục thể thao

và du lịch không thể phai mờ. Nhà văn Xuân Đức là kiến trúc sư về các lễ hội

cách mạng và các hội diễn, liên hoan nghệ thuật cấp quốc gia, cấp tỉnh được

tổ chức trên địa bàn Quảng Trị. Những ý tưởng sáng tạo và kịch bản chu toàn

về: "Lễ hội thống nhất non sông”, "Nhịp cầu Xuyên Á”, "Trường Sơn huyền

thoại”, "Tri ân tháng Bảy”; các hội diễn, liên hoan nghệ thuật: "Tiếng hát

đường 9 xanh”, "Liên hoan nghệ thuật 3 nước Đông Dương”, "Liên hoan

nghệ thuật các nước tiểu vùng sông Mê Kông” hay các kịch bản kỷ niệm các

ngày lễ lớn, những sự kiện trọng đại của quê hương, đất nước tổ chức tại

Quảng Trị như: Lễ kỷ niệm 40 năm Giải phóng Quảng Trị, 30 năm lập lại tỉnh

Quảng Trị... được ông xây dựng kịch bản và đạo diễn gây hiệu ứng xã hội sâu

rộng. Nhà văn Xuân Đức là bậc thầy trong lĩnh vực này, chưa có văn nghệ sĩ

nào ở Quảng Trị sánh kịp.

Trên nhiều cương vị công tác khác nhau, nhà văn Xuân Đức đều luôn

dốc hết sức lực, lòng nhiệt huyết, tinh thần sáng tạo và ý chí cách mạng của

người lính Cụ Hồ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Đặc biệt, trên

lĩnh vực quản lý văn hóa, với sự am hiểu sâu sắc về bề dày truyền thống lịch

sử, văn hóa của mảnh đất Quảng Trị, với lòng yêu quê hương tha thiết, với tài

năng thiên bẩm và nổ lực không ngừng, nhà văn đã có công lớn trong việc lấy

văn hóa để góp phần làm rạng danh cho Quảng Trị, lấy văn hóa để xây dựng

thương hiệu Quảng Trị, lấy văn hóa làm động lực cho sự phát triển của tỉnh

nhà…

Nhà văn Xuân Đức vinh dự được tặng Huy hiệu 45 năm tuổi Đảng,

được Đảng và Nhà nước tặng thưởng: Huân chương Kháng chiến hạng Hai,

Huân chương Lao động hạng Ba, Chiến sỹ Thi đua toàn quốc, Bằng khen của

Thủ tướng Chính phủ và nhiều huy chương, kỷ niệm chương của các cấp,

ban, bộ, ngành. Nhà văn Xuân Đức đạt nhiều giải thưởng VHNT lớn của Hội

Nhà văn, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, các ban,bộ, ngành

và các địa phương như: Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 1982 cho

tiểu thuyết Cửa Gió (2 tập); Giải thưởng Bộ Công an cho tiểu thuyết Người

không mang họ; Hai Giải thưởng của Bộ Quốc phòng (1990 và 1995); Giải

thưởng Hội Nghệ sỹ Sân khấu 1995 cho vỡ Cuộc chơi; Giải thưởng của Ủy

ban Toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam cho tập kịch

Chứng chỉ thời gian; Giải A cuộc thi tiểu thuyết của Hội Nhà văn Việt Nam

cho tiểu thuyết Bến đò xưa lặng lẽ (2002 -2004); Giải Đặc biệt, giải thưởng

VHNT Chế Lan Viên tỉnh Quảng Trị lần 2 (2020) ...Đặc biệt, nhà văn Xuân

Đức được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007 và

đang gửi hồ sơ xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

Trái tim của nhà văn Xuân Đức luôn dành sự quan tâm đặc biệt xây

dựng, phát triển ngành văn hóa, thông tin, thể thao và du lịch; luôn dành cho

sự đam mê sáng tạo văn học nghệ thuật; trái tim luôn chu toàn với gia đình,

ấm áp tình đồng chí, đồng đội và đồng nghiệp. Trước ngày anh đột ngột ra đi,

nhà văn Xuân Đức dồn tâm huyết hoàn thành cuốn tiểu thuyết "Cõi rừng rú”

mà ông ấp ủ đã 10 năm nay; vừa mới hoàn thành vở kịch nói "Những đứa con

nổi loạn” và vở ca kịch "Những cô gái sông Bồ” do Đoàn Ca kịch Huế và

Đoàn kịch nói Tổng cục Chính trị dàn dựng công diễn. Đến phút cuối cùng

của cuộc đời, nhà văn Xuân Đức còn căn dặn lãnh đạo Hội Văn học Nghệ

thuật tỉnh quan tâm đến hội viên trẻ, đầu tư để có những tác phẩm tầm cở và

chú trọng xét giải thưởng văn học nghệ thuật chu đáo, chất lượng. Như thế đủ

để nói lên rằng: Từ buổi đầu đến với văn hóa và văn chương cho đến lúc từ

giã cõi đời, nhà văn tài năng của chúng ta vẫn sống và sáng tác với niềm đam

mê cháy bỏng và bút lực sung mãn. Nhà văn Xuân Đức thuộc số hiếm các nhà

văn tuổi dù cao nhưng sức sáng tạo vẫn dồi dào đã phải đột ngột ra đi giữa cõi

đời vô thường, sinh tử mong manh này.Sinh thời, anh từng viết "Cái chết

chẳng dễ dàng gì” mà nay sao cái chết lại ập đến bất ngờ và đớn đau làm vậy

với một người nặng lòng đời, ấp ủ bao nhiêu mộng đẹp cho đời như thế!

Mất mát lớn lao của gia đình nhà văn cũng là mất mát của nền văn

                                                     NVD

Lên đầu trang   Trở lại  
 
Tin tức
CHỈ TRỘN CÓ MỘT NỬA THÔI - 17/08/2022
BÍ QUYẾT KHỬ SẠCH NHANH MÙI LÒNG HEO - 17/08/2022
TẤM LÒNG VĂN NGHỆ SĨ VỚI ĐẢO CỒN CỎ ANH HÙNG---Ts. Nhà thơ Nguyễn Văn Dùng Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị - 16/08/2022
CHUYỆN VUI CHO ĐỒNG HƯƠNG - 14/08/2022
NGHỀ LÀM NÓN LÁ Ở QUẢNG TRỊ - Hồ Thanh Thoan - 14/08/2022
Lễ hội cầu ngư ở Quảng Trị--HồThanh Thoan - 05/08/2022
NHÀ VĂN XUÂN ĐỨC – CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP VĂN CHƯƠNG NẶNG NGHĨA TÌNH VỚI QUÊ HƯƠNG QUẢNG TRỊ--TS. Nguyễn Văn Dùng - 05/08/2022
THÁNG GIÊNG VỊ THẦN GÁC CỬA CỦA NĂM---Chu Mạnh Cường - 04/08/2022
MẸO VẶT CHO ĐỒNG HƯƠNG - 03/08/2022
BÁNH ĐÚC RAU CÂU-Món ăn ngon mát - 31/07/2022
từ ngày 01/8/2022, tất cả các tuyến cao tốc trên cả nước sẽ đồng loạt bỏ hình thức thu phí thủ công và chuyển sang sử dụng hệ thông thu phí tự động. - 30/07/2022
HỌP BAN LÃNH ĐẠO ĐỒNG HƯƠNG QUẢNG TRỊ TẠI TP. HỒ CHÍ MINH - 30/07/2022
CHỢ PHIÊN CAM LỘVÀ GIẤC MƠ“TRÊN BẾN DƯỚI THUYỀN”--Lê Đức Dục - 30/07/2022
THÔNG BÁO VỀ ĐẶC SAN NHỊP HIỀN LƯƠNG 2022 - 29/07/2022
mẸO VẶT - 24/07/2022
DANH NHÂN TUỔI DẦN - 24/07/2022
QUÁN COFFE GIỚI TUYẾN( CA PHÊ GIỚI TUYẾN) - 18/07/2022
CÀ PHÊ KHE SANH, HƯỚNG HÓA, QUẢNG TRỊ - 10/07/2022
KHỞI CÔNG XÂY DỰNG CẢNG MỸ THỦY - 10/07/2022
HỔ Ở VIỆT NAM - 10/07/2022
NĂM HỔ NÓI CHUYỆN HỔ - 10/07/2022
CUỘC THI SÁNG TÁC TÁC PHẨM VĂN HỌC NGHỆ THUẬT CHỦ ĐỀ - 09/01/2022
MỘT SỐ CHÍNH SÁCH MỚI CÓ HIỆU LỰC TỪ 1-7-2021 - 01/07/2021
CON TRÂU VIỆT NAM - 15/05/2021
CHÍNH SÁCH MỚI TỪ 1-4-2021 - 19/04/2021
Báo cáo kết quả nghiên cứu dự án Cảng Hàng không Quảng Trị - 10/04/2021
XÂY DỰNG THƯƠNG HIỆU GẠO BÁT ĐỎ VĨNH GIANG-VINH LINH - 08/04/2021
Doanh nghiệp Italy hợp tác với Quảng Trị đưa khí từ Kèn Bầu vào bờ - 05/04/2021
HUYỆN CAM LỘ ĐẠT TIÊU CHUẨN NÔNG THÔN MỚI - 05/04/2021
Nữ giáo viên Quảng Trị tặng 300 con gà cho chiến sĩ chống dịch - 28/02/2021
THÔNG BÁO HỌP MẶT ĐỒNG HƯƠNG QUẢNG TRỊ MỪNG XUÂN TÂN SỬU 2021 - 28/02/2021
DANH NHÂN VĂN HÓA NĂM TÂN SỮU - 25/02/2021
NĂM TÂN SỬU NÓI CHUYỆN CON TRÂU - 16/02/2021
THÔNG BÁO HỌP MẶT ĐỒNG HƯƠNG QUẢNG TRỊ ĐẦU NĂM 2019 - 12/01/2021
MỘT SỐ CHÍNH SÁCH MỚI - 29/11/2020
NHỮNG CHÍNH SÁCH MỚI CÓ HIỆU LỰC TỪ THÁNG 12 NĂM 2020 - 27/11/2020
NHỮNG CHUYỆN LẠ Ở QUẢNG TRỊ-SƯU TẦM - 04/11/2020
HỌP BAN CHẤP HÀNH ĐỒNG HƯƠNG QUẢNG TRỊ MỞ RỘNG - 18/10/2020
Một số chính sách áp dụng trong tháng 7 - 01/07/2020
QUẢNG TRỊ CÓ GIÁM ĐỐC CÔNG AN MỚI - 27/06/2020
NUÔI THỬ THÀNH CÔNG CÁ LEO TẠI QUẢNG TRỊ - 12/06/2020
QUẢNG TRỊ CÓ CHỦ TÍCH MỚI - 10/06/2020
SẤM SÉT ĐÁNH CHẾT 3 CON TRÂU Ở QUẢNG TRỊ - 29/05/2020
GẮP CON ĐĨA TO TRONG MŨI CỦA BÉ GÁI Ở QUẢNG TRỊ - 24/05/2020
NHỮNG NĂM TÝ VẺ VANG TRONG LỊCH SỬ - 10/05/2020
THÊM 2 NHÀ MÁY ĐIỆN MẶT TRỜ CHO QUẢNG TRỊ - 08/05/2020
BẮT ĐỐI TƯƠNG MUA BÁN MA TÚY - 29/04/2020
ĐÀN ONG ĐỘT NGỘT BỊ CHẾT NGHI CÓ KẺ PHÁ HOẠI - 25/04/2020
DÂU TẰM VÙNG GÒ ĐỒI QUẢNG TRỊ ĐƯỢC MÙA - 18/04/2020
LÚA Ở QUẢNG TRỊ BỊ GIÓ LÀM ĐỔ - 14/04/2020
Trang 2/7: Trước  1, 2, 3, 4, 5, 6, 7  Sau
 
Tìm kiếm
Tin bài mới nhất
Liên kết website